روی کار آمدن کارتر با در پیش گرفتن سیاست حقوق بشر و منع فروش تسلیحات نظامی به کشورهای دیکتاتور، باعث نگرانی شاه از آینده خود و حکومتش شد. شاه بر این باور بود که با حمایت مالی از جمهوری‌خواهان می‌تواند مانع به قدرت رسیدن دموکرات‌ها گردد و و یا رویه‌ای به مانند سال 40- 41 در پیش گیرد.

اشغال ایران در جریان جنگ جهانی دوم و در شهریور 1320 خسارات جبران ناپذیری به تمامی بخشهای دولتی و مدنی ایران وارد کرده بود. گمرک ایران نیز از پیامدهای منفی اشغال ایران مصون نماند و متحمل خسارتهای زیادی شد. بـه دسـت آوردن آمـار و ارقام دقیق از خسارات‌ وارد‌ شده به گمرک به دلیل اینکه کلیه امور مربوط به آن در دست خـود مـتفقین بـود به سادگی میسر نیست. با ...

کنوانسیون وین که طبق آن مستشاران نظامی از حق مصونیت قضایی برخوردار می‌شدند یکی از جنجالی‌ترین لایحه‌هایی بود که هیچ‌کدام از نخست‌وزیران شاه حاضر نبودند به آن تن دهند. چنانچه وقتی این طرح در زمان امینی بر سر زبان‌ها افتاد، امینی از مطرح کردن آن در مجلس خودداری کرد

در این سند (متن صفحه ای از كتاب روابط خارجي امريكا ، خاورميانه و آفريقا، جلد 7) درباره اقدام قوام السلطنه به مذاكره با پيشه وري و اصرار شاه به اعزام 3 تيپ از ارتش براي مقابله با پيشه وري، مشاهده می شود.

حرکت توهین آمیز سفرای انگلستان و روسیه در بازنمایی تصویر کنفرانس تهران (1943) در حالی صورت گرفته که دولتهای انگلستان و روسیه با همراهی ایالات متحده در این کنفرانس بدون اطلاع مقامات ایرانی و برخلاف مصالح ملت ایران تصمیمات مهمی گرفتند. بازخوانی این رخداد تاریخی عبرتهای زیادی خواهد داشت.

کندی شاه را مردی ستمکار، حقیر و فاسد می‌دانست و به قول قاضی ویلیام داگلاس، «بی اعتمادی وی به شاه به اندازه‌ای رسیده بود که درصدد برآمده بود او را وادار به استعفا نماید و برای پسرش تا رسیدن به سن قانونی یک نایب السلطنه بگمارد.»

انگلیسی‌ها بر این باور بودند که بهترین چیزی که توانایی مهار کمونیسم را در ایران دارد تقویت قدرت شاه است

وابستگی ایران به آمریکا در دوره حکومت محمدرضا شاه به حدی بود که مانع از استقلال عمل کشور در سیاست داخلی و خارجی بود. به گونه‌ای که اگر یکی از مسئولان بلندپایه کشوری تصمیم به انجام اقدامی در عره سیاست خارجی داشت، در وهله اول باید رضایت و موافقت آمریکا را کسب می‌کرد.

در این سند نیز ساواک به رقابت آمریکا و انگلستان بر سر منافع اقتصادی در ایران اشاره نموده است. در سند آمده است که آقای کوزمین دبیر اول سفارت شوروی به امضای قرارداد نفت با کمپانی کنتینتال اشاره کرد...

به گواه تاریخ محمدرضا پهلوی سلطنت از دست رفته خود را در جریان کودتای 28 مرداد از امریکایی ها هدیه گرفت. فارغ از دلایل امریکا برای ساقط نمودن حکومت مردمی دکتر مصدق، شاه ایران خود را مدیون امریکا می دانست؛ از اینرو بعد از کودتا عملا شاه به متحد استراتزیک امریکا در منطقه تبدیل شد.

وقتی لیندون جانسون معاون جان اف کندی، به جای او به عنوان رئیس‌جمهور آمریکا روی کار آمد، محمدرضا پهلوی به آمریکا سفر کرد و در آنجا این عبارت را بر سر زبان آورد "دیگر دوره احساس عقده حقارت به پایان رسیده است"

پیدا شدن منابع جدید نفتی و خارج‌شدن روسیه از شمال ایران، زمینه همکاری نزدیک‌تر بین ایران و آمریکا را فراهم آورد. به‌خصوص ‌آنکه مخالفت صریح آنها با قرارداد ناعادلانه ۱۹۱۹، اعتباری تازه برای آمریکاییان به ارمغان آورد و باعث پیدایش خط سوم در عرصه روابط خارجی ایران شد.

در طول حکومت قاجار ایران به عنوان سرزمینی زیر نظر استعمار روس و انگلیس شناخته شد؛ سرزمینی که قدرت ثالثی حق نداشت بدان نزدیک شود.

انگلیس برای حل بحران نفتی خود با ایران مراحل مختلفی را طی کرد. این مراحل شامل پیشنهاداتی یکجانبه از سوی خود تا وساطت سازمان‌ها و کشورهای غربی چون آمریکا را شامل می‌شد. وساطت آمریکا و دخالت این کشور به خصوص بعد از آنکه بی‌ثمر بودن مذاکره و میانجیگری سازمان‌های بین‌المللی ثابت شد، بیشتر گردید.

در این سند از دلایل بروز مشکل در روابط ایران و مصر سخن گفته شده است. طبق این سند اکثر کشورهای منطقه از این اقدام پهلوی دوم و توسعه روابط سیاسی و امنیتی با اسرائیل ابراز ناخرسندی کرده اند.

فرانسه نیز مانند بسیاری از کشورهای غربی، تحولات سیاسی ایران را با دقت هر چه تمام‌تر زیر نظر قرار داده و براساس آن متوجه جدی بودن بحران سیاسی حکومت پهلوی شده بود؛ چنان‌که در کنفرانس گوادلوپ که با حضور رهبران آمریکا، انگلیس، آلمان و فرانسه تشکیل شد، ژیسکار دستن نسبت به سایر رهبران تأکید بیشتری بر اضمحلال قدرت پهلوی در ایران داشت.

این اسناد و سایر اسناد بدست آمده از سفارت امریکا در جریان تسخیر لانه جاسوسی سندی دیگر از فعالیتهای پنهانی سازمان سیا علیه انقلاب اسلامی می باشد.

نقش نظامی آمریکا درر اشغال ایران، به گواه اسناد تصویری و مکتوب، شامل نیروهایی چون تفنگداران، خلبانان، و ادواتی مانند هواپیماهای جنگی، کامیون، کشتی‌های باری و... می¬گردید. گرچه شمار این نیروها به درستی مشخص نیست، اما آمارها از حضور قابل توجه این نیروها در ایران حکایت دارد.

پس از کودتای سال 1958 توسط عبدالکریم قاسم و اعلام جمهوری در عراق، روابط دو کشور وارد مرحله‌ای از رقابت‌های جدی شد. این رقابت‌ها بین سال‌های (1968 ـ 1958)، به‌ویژه پس از کودتاهای حزب بعث (1968 ـ 1963) به‌شدت بحرانی گردید و حالت خصمانه به خود گرفت.5 در این دوره، سیاست خارجی ایران تحت تأثیر عواملی قرار گرفتند..

یرواند آبراهامیان پژوهشگر امور ایران، در این کتاب خود ضمن ارائه تاریخ جدید و موثقی از کودتا، اسناد فاش نشده ای را برملا می سازد که تفاسیر سنتی را به چالش می کشد و نشان می دهد که چگونه نقش امریکا در کودتا، روابط ایالات متحده و ایران را در حال حاضر و سال های گذشته تحت تأثیر قرار داد.